Những địa điểm du lịch Hà Nội luôn có sức hút rất lớn với các du khách. Giờ hãy cùng Vntrip.vn điểm danh 23 điểm du lịch Hà Nội thú vị và hấp dẫn nhất để cùng gia đình và bạn bè khám phá dịp cuối tuần nhé!
Những địa điểm du lịch Hà Nội hấp dẫn nhất không thể bỏ qua
1. Quảng trường Ba Đình – Lăng Bác
Nếu đã đặt chân tới mảnh đất ngàn năm văn hiến thì Lăng Bác – Quảng trường Ba Đình là địa điểm du lịch ở Hà Nội mà các bạn không thể bỏ qua. Nơi đây là trung tâm chính trị của Việt Nam với nhà Quốc hội, Phủ Chủ tịch, Bảo tàng Hồ Chí Minh,…
Lăng Bác là nơi lưu giữ thi hài của vị lãnh tụ kính yêu. Bên ngoài lăng là những hàng tre xanh bát ngát. Lăng chủ tích mở cửa vào sáng thứ 3,4,5,7 và chủ nhật. Khi vào viếng lăng Bác, bạn chú ý ăn mặc chỉnh tề, không đem theo các thiết bị điện tử ghi hành và giữ trật tự trong lăng.
Lăng Bác. Ảnh: ST
Quảng trường Ba Đình là quảng trường lớn nhất Việt Nam, nằm trên đường Hùng Vương và trước Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh. Quảng trường này còn là nơi ghi nhận nhiều dấu ấn quan trọng trong lịch sử Việt Nam. Đặc biệt, vào ngày 2 tháng 9 năm 1945, Chủ tịch Chính phủ Cách mạng lâm thời Việt Nam Dân chủ Cộng hòa Hồ Chí Minh đã đọc bản Tuyên ngôn độc lập khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Đây cũng là nơi diễn ra các cuộc diễu hành nhân dịp các ngày lễ lớn của Việt Nam, và cũng là một địa điểm tham quan, vui chơi, dạo mát của du khách và người dân Hà Nội.
Những đoàn người trật tự nối đuôi nhau vào viếng Lăng Bác. Ảnh: ST
Một số khách sạn gần Lăng Bác bạn có thể đặt để tiện cho việc tham quan cũng như đi chơi của mình như:
Hồ Gươm hay hồ Hoàn Kiếm là một trong những nơi nên đến ở Hà Nội khi du lịch thủ đô. Nằm ở giữa trung tâm, Hồ Gươm được ví như trái tim của thành phố ngàn năm tuổi này.. Mặt hồ như tấm gương lớn soi bóng những cây cổ thụ, những rặng liễu thướt tha tóc rủ, những mái đền, chùa cổ kính, tháp cũ rêu phong, các toà nhà mới cao tầng vươn lên trời xanh.
Buổi sáng những người dân Hà Nội thường đến Hồ Gươm để tập thể dục như một nét văn hoá riêng đặc trưng của Thủ đô. Ảnh: Đinh Tuấn Văn
Một trải nghiệm thú vị dành cho khách du lịch là đi bộ một vòng hồ, bạn sẽ được thấy một Hà Nội cổ kính nhưng vẫn đầy hiện đại hiện lên thật rõ ràng. Bên cạnh hồ là những công trình kiến trúc như tháp Bút, đài Nghiên, cầu Thê Húc dẫn vào đền Ngọc Sơn, đền vua Lê Thái Tổ, tháp Hoà Phong,…
Xem thêm: Khám phá thắng cảnh Hồ Hoàn Kiếm: Chơi ở đâu? Ăn món gì?
Chụp cùng tháp Rùa – biểu tượng của thủ đô Hà Nội. Ảnh: @thutraafn
3. Phố cổ Hà Nội – địa điểm du lịch hấp dẫn
Muốn tìm hiểu về cuộc sống, văn hóa và con người Tràng An thì bạn đừng bỏ qua phố cổ – một trong những địa điểm du lịch ở Hà Nội đầy thú vị và hấp dẫn với du khách. Phố cổ Hà Nội nằm ở phía Tây và phía Bắc của Hồ Hoàn Kiếm, là nơi tập trung đông dân cư sinh sống có 36 phố phường. Mỗi con phố ở đây chủ yếu tập trung bán một loại mặt hàng nhất định.
Nét đẹp phố cổ. Ảnh: @huongly_hanvy
Góc phố hàng Mã mỗi dịp Noel về. Ảnh: @byy54
Xem thêm: Cẩm nang du lịch phố cổ Hà Nội – địa điểm hấp dẫn của thủ đô
Lang thang ở khu phố và thưởng thức ẩm thực phố cổ như phở Bát Đàn, chả cá Lã Vọng, bún chả hàng Mành, mì vằn thắn Đinh Liệt, bún ốc nguội Ô Quan Chưởng,…sẽ khiến chuyến đi của bạn đáng nhớ hơn rất nhiều!
Bún chả phố cổ thơm ngon nức tiếng. Ảnh: @miusfoodmaps
Lòng rán phố cổ – món ăn dành cho cú đêm Hà Nội. Ảnh: ST
Vì Phố Cổ và Hồ Gươm rất gần nhau nên bạn có thể lựa chọn các khách sạn ở khu vực này, tiện lưu trú và đi lại gần có thêm thời gian để đi dạo, thử hết các món ngon phố cổ. Gợi ý như:
4. Văn Miếu – Quốc Tử Giám
Nếu kể tên các địa điểm du lịch Hà Nội bậc nhất xưa và nay có lẽ ai cũng sẽ nghĩ ngay đến Văn Miếu Quốc Tử Giám. Đây là một quần thể kiến trúc văn hoá hàng đầu và là niềm tự hào của người dân Thủ đô khi nhắc đến truyền thống ngàn năm văn hiến của Thăng Long – Đông Đô – Hà Nội.
Văn Miếu quốc tử giám là điểm đến của nhiều học sinh, sinh viên mỗi kỳ thi quan trọng để cầu may mắn. Ảnh: @baoduy.pn
Kiến trúc cổ kính đưa ta về những hoài niệm xưa của đất nước. Ảnh: @momostagramz
Văn Miếu Quốc Tử Giám được xem là biểu tượng của tri thức, của nền giáo dục Việt Nam. Đây là nơi thờ phụng các bậc Tiên thánh, Tiên sư của đạo Nho và Tư nghiệp Quốc Tử Giám Chu Văn An – người thầy tiêu biểu về đạo cao, đức trọng của nền giáo dục Việt Nam.
Một góc hồ trong Văn miếu. Ảnh: @pphanhuong
Một số khách sạn gần văn miếu như:
5. Nhà thờ lớn Hà Nội
Nằm ở 40 phố Nhà Chung, phường Hàng Trống, Nhà thờ lớn là một trong những điểm đến thú vị ở Hà Nội, nơi lui tới không chỉ của các tín đồ theo đạo mà còn là địa điểm quen thuộc của giới trẻ, khách du lịch tứ phương. Nhà thờ được thiết kế theo phong cách kiến trúc Gothic trung cổ châu Âu với bức tường xây cao, có mái vòm và nhiều cửa sổ.
Nhà thớ lớn – niềm tự hào của Hà Nội. Ảnh: @kogmeng
Bên trong nhà thờ, khu cung thánh chạm trổ hoa văn bằng gỗ sơn son thiếp vàng kết hợp với hệ thống tranh Thánh bằng kính màu. Cảm giác như được đứng trong một lâu đài cổ kính cùng điệu nhạc cổ điển, chắc hẳn bạn đang rất muốn thử phải không.
Trà chanh nhà thờ là thói quen của giới trẻ Hà Nội. Ảnh: @ntthuyy
> Xem thêm: Khám phá vẻ đẹp kiến trúc độc đáo Nhà thờ lớn Hà Nội
6. Chùa Trấn Quốc
Chùa Trấn Quốc là một trong những ngôi chùa cổ nhất ở Hà Nội và Việt Nam, nằm trên một bán đảo phía Nam của Hồ Tây, ở gần cuối đường Thanh Niên, quận Ba Đình, Hà Nội. Từng là trung tâm Phật giáo của kinh thành Thăng Long vào thời Lý và thời Trần với những giá trị về lịch sử và kiến trúc, chùa Trấn Quốc nổi tiếng là chốn cửa Phật linh thiêng, là điểm thu hút rất nhiều tín đồ Phật tử, khách tham quan, du lịch trong và ngoài nước.
Chùa Trấn Quốc uy nghiêm nổi bật giữa lòng Hà Nội. Ảnh: ST
Đầu năm 2017, chùa Trấn Quốc được lọt vào danh sách 16 ngôi chùa đẹp nhất thế giới do báo Daily Mail (Anh) bình chọn. Hãy ghé thăm chùa Trấn Quốc, đảm bảo bạn sẽ ngạc nhiên trước không gian tĩnh lặng, vẻ đẹp nên thơ của “đóa sen” nổi trên mặt nước hồ Tây.
Không gian chùa yên tĩnh và bình yên. Ảnh: @linhzy
Nhớ mặc đồ lịch sự và kín đáo khi ghé thăm chùa nhé. Ảnh: @leekhsnap_official
7. Hồ Tây – điểm du lịch Hà Nội thú vị
Hồ Tây một trong những danh thắng nổi tiếng của thủ đô Hà Nội, đây được coi là một “sân khấu khổng lồ soi bóng mây trời và cảnh quan thành phố”. Khung cảnh ven hồ Tây vô cùng thi vị, mơ mộng. Bao quanh hồ là những hàng cây xanh cao thẳng tắp, rồi những bồn hoa , thềm cỏ xanh mướt mọc xung quanh đã tạo ra một khung cảnh đặc biệt cho hồ Tây.
Hoàng hôn trên Hồ Tây đẹp đến nao lòng. Ảnh: @mrsmile201296
Cái làm nên nét đặc biệt cho Hồ Tây, phân biệt nó với các hồ khác ở Hà Nội không chỉ là khung cảnh mà còn là sắc nước. Sắc nước mỗi mùa đều có sự thay đổi một cách kì diệu và ngoạn mục theo thời tiết, lúc xanh, lúc xám, rồi khi sáng khi tối… Và khung cảnh Hồ Tây trở nên rực rỡ thăng hoa nhất có lẽ là vào khoảnh khắc cuối ngày- khi ánh hoàng hôn buông xuống bao phủ lên cảnh vật,cùng cái mờ ảo của ánh đèn đường hắt xuống mặt nước tạo nên một khung cảnh cực kì huyền ảo, lãng mạn.
Mùa thu trên Hồ Tây. Ảnh: @kieutrang___
Dọc đường Hồ Tây cũng có rất nhiều hàng quán ăn vặt ngon, rất thích hợp cho chuyến dạo mát bờ hồ của bạn cùng hội cạ cứng. Đặc biệt là khách du lịch lần đầu đến Hà Nội càng nên thưởng thức các món ăn như bánh rán mặn, phở cuốn, lòng nướng vv..
Bánh rán Tây Hồ ăn cùng đồ chua lạ mà ngon. Ảnh: @foodlifewtitt
8. Nhà hát lớn Hà Nội
Nằm ở số 1 Tràng Tiền, Nhà hát lớn là một trong các địa điểm du lịch đẹp ở Hà Nội mang nhiều dấu ấn lịch sử. Đây là địa điểm tổ chức những chương trình nghệ thuật lớn của nhiều ca sĩ, nghệ sĩ tên tuổi hàng đầu Việt Nam. Du khách có thể chiêm ngưỡng kiến trúc tuyệt vời của Nhà hát Lớn hay mua vé vào xem một trong những chương trình biểu diễn thường xuyên được tổ chức để có thể tận mắt thấy được hết nội thất tráng lệ của nhà hát.
Nhà hát lớn Hà Nội là nơi tổ chức các chương trình ca nhạc lớn của cả nước. Ảnh: @ptrang.nguyen
Nhà hát Hà Nội mang nét đẹp cổ kính nơi thủ đô. Ảnh: @___by__theheroine___
9. Nhà tù Hỏa Lò
Nhà tù Hỏa Lò được thực dân Pháp xây dựng từ năm 1896 với tên gọi “Maison Central”, là nơi giam giữ những chiến sĩ cách mạng chống lại chế độ thực dân. Đây là một trong những công trình kiên cố vào loại bậc nhất Đông Dương khi đó. Sau ngày giải phóng thủ đô, nhà tù được đặt dưới quyền của chính quyền cách mạng. Từ năm 1963 đến 1975, nơi đây còn được sử dụng để làm nơi giam giữ những phi công Mỹ bị quân đội Việt Nam bắn rơi trong cuộc chiến tranh phá hoại miền Bắc.
Nhà tù Hỏa Lò địa điểm tham quan ở Hà Nội nổi tiếng (ảnh sưu tầm)
Ngày nay nhà tù Hỏa Lò trở thành di tích lịch sử đặc biệt với nhiều tư liệu quý giá được trưng bày và giữ gìn cẩn thận, thu hút hàng ngàn du khách trong và ngoài nước tới tham quan mỗi năm.
Tìm hiểu về lịch sử đáng tự hào của đất nước tại nhà tù hoả lò. Ảnh: ST
10. Hoàng thành Thăng Long
Hoàng thành Thăng Long là quần thể di tích gắn liền với sự phát triển của Thăng Long – Hà Nội, được các triều vua xây dựng trong nhiều giai đoạn lịch sử. Đây cũng là di tích quan trọng bậc nhất trong hệ thống các di tích lịch sử của Việt Nam. Đến Hoàng thành Thăng Long du khách có thể tham quan những địa điểm nổi bật như khu khảo cổ học số 18 Hoàng Diệu, Đoan Môn, Điện Kính Thiên, Bắc Môn (thành Cửa Bắc)…
Hoàng thành Thăng Long khu di tích lịch sử của Hà Nội (ảnh sưu tầm)
Bình minh trên hoàng thành. Ảnh: @dattaynhaukhapthegian
Bên trong Hoàng thành. Ảnh:@duonq_que0202
11. Cột cờ Hà Nội
Kỳ đài Hà Nội hay còn được nhiều biết tới hơn với tên gọi Cột cờ Hà Nội nằm trong khuôn viên của bảo tàng lịch sử quân sự Việt Nam. Được đánh giá là công trình nguyên vẹn và hoành tráng nhất trong quần thể di tích Hoàng thành Thăng Long, Cột Cờ chính là điểm tham quan du lịch ở Hà Nội mà du khách không thể bỏ qua trong hành trình khám phá lịch sử của đất Hà Thành.
Cột cờ Hà Nội – biểu tượng lịch sử quân đội của Thủ đô
Máy bay chiến đấu ở Liên Xô hiện vẫn đang được trưng bày tại Cột cờ Hà Nội. Ảnh: ST
12. Chùa Một Cột
Chùa Một Cột được xây dựng năm 1049 dưới triều đại nhà Lý, là một trong những biểu tượng của thủ đô Hà Nội bên cạnh tháp Rùa và Khuê Văn Các. Bên cạnh ý nghĩa về tâm linh thì chùa Một Cột là công trình kiến trúc độc đáo có tính thẩm mỹ cao, được thể hiện qua nghệ thuật tạo hình trên mặt nước, điêu khắc, hội họa… phản ánh giá trị văn hóa cổ xưa cũng như mang đậm tính dân tộc.
Chùa Một Cột với lối kiến trúc độc đáo. Ảnh: @welpipi
13. Cầu Long Biên
Nhắc đến những địa điểm du lịch Hà Nội thì không thể không kể tới cầu Long Biên. Cầu được Pháp xây dựng từ năm 1898, là cây cầu thép đầu tiên bắc qua sông Hồng. Cầu Long Biên gắn liền với hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ của dân tộc, được coi là biểu tượng của Hà Nội trong những năm tháng khó khăn vất vả.
Cầu Long Biên mang vẻ đẹp cổ kính. Ảnh: @phuongnt93
Những bức ảnh cực chất được chụp trên cầu Long Biên. Ảnh: @ vuongcongnamsusuboy
Những giá trị quá khứ như vẫn còn lắng đọng trong từng nhịp cầu, vì thế trong lòng nhiều người Hà Nội cầu Long Biên là một phần kí ức không thể xóa nhòa.
Bạn cũng có thể ngắm cầu Long Biên từ các quán cà phê gần đấy. Ngắm nhìn dòng người qua lại trên cầu từ một góc nhìn khác sẽ đem đến cho bạn nhiều trai nghiệm thú vị.
Ga Hà Nội có tên gọi ban đầu là ga Hàng Cỏ, được người Pháp xây dựng và khánh thành vào năm 1902. Hơn một thế kỷ qua, ga Hà Nội vẫn luôn là một đầu mối giao thông quan trọng của cả nước cũng như của thủ đô.
Ga Hà Nội là một trong những đầu mối giao thông quan trọng của cả nước. Ảnh: ST
Nếu bạn đến Hà Nội bằng tàu hoả có thể tham khảo một số khách sạn gần khu vực này để tiện cho việc di chuyển và nghỉ ngơi khi đến thủ đô nhé.
15. Chợ Đồng Xuân – địa điểm tham quan ở Hà Nội không thể bỏ qua
Chợ Đồng Xuân là một trong những chợ lớn nhất ở Hà Nội. Nơi đây bán rất nhiều mặt hàng đa dạng từ thực phẩm, may mặc cho tới đồ tiêu dùng phù hợp với nhiều sở thích cũng như các đối tượng khác nhau. Vì là chợ đầu mối, thế nên các mặt hàng ở đây cũng rẻ hơn so với những nơi khác. Đừng quên lựa chọn cho mình một vài món đồ lưu niệm khi tới đây tham quan nhé.
Chợ Đồng Xuân địa điểm tham quan mua sắm ở Hà Nội (ảnh sưu tầm)
Chợ Đồng Xuân còn là địa điểm bán rất nhiều đồ ăn ngon hấp dẫn đặc trưng của Hà Nội, nếu có dịp đến đây bạn đừng quên thưởng thức nhé!
Bánh chưng rán chợ Đồng Xuân. Ảnh: @mokhoethanoi
Một góc khác chợ Đồng Xuân. Ảnh: @_jieulizh_
16. Sân vận động Quốc Gia Mỹ Đình
Sân vận động Quốc Gia Mỹ Đình là sân vận động lớn thứ hai Việt Nam với sức chứa lên đến hơn 40.000 chỗ ngồi. Đây luôn là nơi được ưu tiên tổ chức các sự kiện lớn tầm cỡ quốc gia và quốc tế tại như các giải đấu bóng đá, lễ hội âm nhạc sôi động… Sân vận động Mỹ Đình cũng là nơi diễn ra những màn pháo hoa rực rỡ mỗi khi lễ tết. Ngày thường vào buổi tối đây cũng là nơi vui chơi, giải trí được nhiều người ưa thích. Lựa chọn khách sạn gần Mỹ đình để có buổi vui chơi trọn vẹn.
Sân vận động quốc gia Mỹ Đình là nơi tổ chức nhiều các sự kiện, liveshow âm nhạc lớn của cả nước. Ảnh: ST
17. Cung văn hóa hữu nghị Việt – Xô
Cung văn hóa hữu nghị Việt – Xô là công trình được khởi công trên nền nhà Đấu Xảo cũ từ thời Pháp đã bị phá hủy. Tổng diện tích của cung văn hóa là 3,2 ha bao gồm 3 khôi nhà chính: nhà biểu diễn, nhà học tập, nhà kĩ thuật. Đây là công trình kiến trúc, văn hóa dành cho các buổi biểu diễn nghệ thuật, triển lãm, các hội thảo khoa học, các cuộc mít tinh hay sự kiện văn hóa lớn… Bên cạnh đó, nơi đây cũng là địa điểm vui chơi, giải trí của nhiều bạn trẻ thủ đô vào các buổi tối trong tuần.
Cung văn hóa hữu nghị Việt – Xô (ảnh sưu tầm)
Bên ngoài cung văn hoá. Ảnh: @raincomings
18. Nhà khách chính phủ
Nhà khách chính phủ số 12 Ngô Quyền trước kia là Phủ thống sức Bắc Kì, nơi đặt trụ sở của chính quyền Bắc Kì. Khi cách mạng tháng 8 nổ ra, lực lượng Việt Minh và nhân dân Hà Nội đã tiến công và chiếm giữ tòa nhà này. Tòa nhà sau đó được đổi tên thành Bắc bộ phủ, đây cũng là nơi làm việc của chủ tịch Hồ Chí Minh và chính phủ lâm thời Việt Nam dân chủ cộng hòa cho đến ngày toàn quốc kháng chiến. Sau khi chiến tranh Đông Dương kết thúc, Bắc Bộ phủ được tu sửa lại trở thành nhà khách chính phủ. Năm 2005 nơi đây được chính quyền thành phố gắn biển di tích lịch sử cách mạng.
Nhà khách chính phủ di tích lịch sử của Hà Nội
19. Đền Quán Thánh
Nằm bên cạnh Hồ Tây và cửa Bắc thành Hà Nội, đây chính là địa điểm tâm linh ấn tượng nhất ở thủ đô. Đền Quán Thán là một trong “tứ trấn” của kinh thành Thăng Long xưa. Trong đền thờ Huyền Thiên Trấn Vũ, vị thần trấn giữ phương Bắc. Trải qua các triều đại, đền Quán Thánh cũng được trùng tu nhiều lần song cơ bản vẫn giữ nguyên không có sự thay đổi nhiều về kiến trúc. Không chỉ góp phần tô điểm cho cảnh đẹp cổ kính, thơ mộng của khu du lịch hồ Tây, đền Quán Thánh còn là di tích quý giá về văn hóa, nghệ thuật, kiến trúc và điêu khắc, một điểm điểm du lịch ấn tượng khi đến Hà Nội.
Đền Quán Thánh là địa điểm tâm linh nổi tiếng Hà Nội. Ảnh: @kien.tran.vo
Các đường nét trạm chổ trong đền vô cùng bắt mắt. Ảnh: @riakquinn_
20. Tháp nước Hàng Đậu
Tháp nước Hàng Đậu là công trình cấp nước sinh hoạt cho người dân Hà Nội có từ thời Pháp thuộc. Công trình được xây dựng trên ngã 6 phố Hàng Đậu, Quán Thánh, Hàng Than, Hàng Lược, Hàng Giấy, Phan Đình Phùng. Vì tháp có kiến trúc giống như lô cốt khiến nhiều người lầm tưởng gọi, và cái tên “bốt Hàng Đậu” cũng trở nên quen thuộc từ đó đến nay.
Tháp nước hàng đậu. Ảnh: @ahmdrashidk
Tháp hàng đậu lung linh rực rỡ về đêm. Ảnh: Kênh14
21. Nhà thờ Hàm Long
Nhà thờ Hàm Long là một trong những nhà thờ lớn và đẹp nhất ở Hà Nội. Kiến trúc nhà thờ nổi bật bởi tháp chuông nằm ở trung tâm mặt đứng được trang trí giản dị và hài hòa. Đặc biệt xung quanh nhà thờ còn được trang trí bởi nhiều tượng thánh được điêu khắc vô cùng sinh động.
Ảnh: @hanhliinh___
22. Công viên Lê Nin
Nằm giữa 4 con phố lớn ở Hà Nội Trần Phú – Nguyễn Tri Phương – Hoàng Diệu – Điện Biên Phủ, công viên Lênin không chỉ là điểm nhấn trang trọng, đẹp đẽ của thủ đô yêu dấu mà còn hấp dẫn nhiều người bởi những dư âm bi tráng của dân tộc. Ngày nay công viên là nơi vui chơi, giải trí của người dân cũng như du khách tới tham quan thủ đô.
Tượng đài ở công viên Lênin (ảnh sưu tầm)
Buổi sáng tại công viên vô cùng trong lành và mát mẻ. Ảnh: @martino_quang
23. Con đường gốm sứ
Con đường gốm sứ được xây dựng năm 2008 nhân dịp kỉ niệm 1000 năm Thăng Long – Hà Nội là một trong những địa điểm du lịch độc đáo không thể bỏ qua khi đến với thủ đô. Nơi đây đã được tổ chức kỉ lục Guiness công nhận là bức tranh gốm dài nhất thế giới.
Con đường gốm sứ cực chất tại Hà Nội. Ảnh: @cuongkhii
Những màu sắc sặc sỡ siêu xinh. Ảnh: ST
Một góc khác cũng ấn tượng không kém. Ảnh: @cuongkhii
Trên đây là những địa điểm du lịch Hà Nội mà các bạn có thể đi trong 1 ngày khi đã một lần đặt chân đến với thủ đô. Bên cạnh đó vẫn còn rất nhiều địa điểm hấp dẫn khác đang đón chờ bạn khám phá. Chúc các bạn có hành trình du lịch Hà Nội thật thú vị và nhiều niềm vui.
Có thể bạn quan tâm: